Educación-Heziketa – Page 5

Kontsumismoaren grinez bizi al dira gaurko umeek?

Ez dakit non irakurri dudan etxeetako erosketen %60a umeei zuzenduta daudela.
Nireak bezalakoak badira ez zait arraroa egiten, zeren urte batetik besterako oinetakoak ere ezin izaten ditut aprobetxatu. Baina idatzia behar beharrezko gauzetaz ez zen ari, baizik eta beste horietako kapritxuetaz baino.

Jostailuen Instituto Teknologiakoak (JIT), lan bat aurkeztu zuen 22010eko ekainean: “The Now Generation. Umeen perfil sozial, datuak eta karakterizazioa”. Bertan gaur egungo belaunaldiari buruzko ikuspegi bat agertzen da. Txosten honek argi adierazten du nolako kontsumitzaile sena duten egungo txikiek.

Urte batzuk direla erreportaje bat ikusi nuen non erakusten zen nolako estrategiak eralbiltzen zuten empresek gazteriaren kontsumo grina berpiztu eta mantetzeko. Horrela agertu ziren tendentzia berrien detektatzaileak. Irten kalera, ikusi zer egiten zuten bakar batzuek eta ondoren saldu azkenengo berrikuntza bat izan balitz bezala. Berriaren bizigarria agortzen denean, arrakastaren arrakastaz zahartu egin delako, ondorengoak asmatu eta kalera berriro atera, saltzera!!!

Baina guzti horren aurrean nolako eragina izan dezakegu gurasook gure seme-alabengan. Ba al daukagu gure seme-alabei ezetz esateko betarik beraien eskaera geldiezinizkoaren aurrean?

Hain goibel ikusten dut…

Sarritan ama-aitak etortzen zaizkit kexuka seme-alaba nerabeekin zer egin ez dakitelarik, hain arraro sentitzen baitituzte; oskol baten barrenean biziko balira bezala.
Malguak izan behar garela, zenbatetan entzun ote dugun. Begietara lasai hurbildu umea izateari apurka uzten hasia den horri; bere sasoiko ezaugarriez konturatu,. etabar.

Bai. Ezinegonez ikusten duzu inoiz, eta baita zulo hortatilk irtetzeko ezer ez duela egiten pentsatu ere. Baina jakin badakizu pazientea izaterik baduzula, agian bizpahiru arnasa sakon hartuaz lehen galdera “arriskutsu” horri gozo eta lagun ezpainetatik ateratzen laguntzeko:

“Zer duzu seme-alaba? Egunotan desberdin ikusten zaitut; zerbaiti bueltaka ibiliko bazina lez. Akaso, niri kontatzeak ez dizu dena delako hori konponduko, baina berba egitea ondo etortzen da gehienetan”

Nola ez ba? Lagunarteko liskarrak, desilusioak, maitemintze kontuak, izen gabeko nahastura edo norberarekiko sentipen kezkagarria, besteak beste egoten omen dira isiltasunez estalitako tristura huraren gibelean.

Badakaizu? Gurasook pasatuak gara garai xelebre horretatik, eta ez dugu esaterik “sasoiko kontuak” baino ez direla. Badira, jakina, baina gurea da guraso-beharra bertatik bertara egiteko ardura; eta arduratsu. Edo ez?

Ba al dute gure nerabeek gurasookin harremanak estutzeko aukerarik. Agian, badute guk ez genuen guztia, baina ba al dute guk geneukana?

Aita semearen arteko elkarrizketa (1)

Semea: Aitta zurekin nahi nuke berba egin.
Aita: Zer gertatzen zaizu seme? Txarto al zaude?
S: Ez, ez nago gaizki. Gertatzen dena …zera…nire lagunekin…ez dakit. Nahastuta nago!!! Batzuetan goibel eta besteetan ernegaturik, eta ez dut nahi honela egon.
A: Beno ba diozunaren arabera berba egitea litzateke hoberena, ez duzu uste?
S: Bai, nahiko nuke , baina orain berandu da eta nahiago nuke bihar egingo bagenu.
A: Ederto, nire partetik ondo baino hobeto. Zelan arratsaldeko 8etan.
S: Ados, berton egongo naiz.

Eleizako ezkilak hamar aldiz entzun ziren. Aspaldi sartua zegoen gaua eta ohera sartzeko ordua iritsi zitzaien aita-semeari. Biharamuna ona izando zen!!!

Heldu zen goiza eta baita eguzkitsu ageri ere. Egun ona beraz azkenengo dzangadez gozatzeko itsasoko uretan. Aitak eta semeak egunean zehar hainbatetan ikusi zuten elkar, baina ez zuten gaiari buruzko aipamen txikirik ere egin, beraien begirada esanguratsuek nahiko konplizitate konpartitzen zuten arren.

Familia giroan bazkaldu ondoren, aitak kalerako bidea hartu zuen eguerdi ostean gustatzen baizitzaion portuko isiltasun lasaigarriaz gozatzea. Bere semearen kontu hura zebilkion bueltaka buruan une oro. Maitasun konturen bat izango ote zen, edo lagunarteko korapiloren mingarriren bat…?

Horretan zebilela, erlojua arin ibili zitzaion, konturatu zenerako zortziak laurden gutxiago baitziren. Etxera salto batean ailegatu zen…(jarraituko du)

Gurasoen azalean jarri beharko…

Atentatu izugarri baten lekuko izan da Norvegia joan den ostiralean. Hainbat biktima ondorioz. Hain ezohikoa den gertakari honek shock egoeran utzi izan ditu denak herrialde honetan, sinetsi eta ulertu ezinik.

Nola ez bada bortizkeria horren ondoren joan direnekin oroitu? Nola ez bada beraien familiekin? Gogorra izan beharko hil diren etxekoen azalean jartzea. Nolako amorroa eta inpotentzia…,nolako hutsunea eta etsipena biziko dute hauek?

Bestalde, ez da samurra izango triskantza bera sortu izan duen gurasoen sentipena. Ez da gozoa izango, ez. Honen harira, egunotan iturri batzuk jaso dute sarraski egilearen aitaren erreakzioa. Gizon honek nola eduki behar zuen barrua esan zuenean semeagatik :“inor hil orduko, hobe bere buruaz beste egin egin izan balu…”.

Nahiz eta kasu hau markatik kanporakoa den, jakin badakigu eguneroko bizitzan gurasoek hainbatetan pairatzen dituztela seme-alaben akatsen ordaina. Erantzule sentitzen dira aita-amek seme-alaben jokaerekin, eta atsekabea mingarria bihurtzen denean errudun sentitzen dira gehienetan.

Nerabe normala daukat!!!

Bere semeaz kezkatuta zegoen ama batek esan zidan.

Egia da bai, nerabeen ezaugarri nabarienak ez direla konstantzia eta oreka, baina ama honen semea “gehiegi” ardaratzen omen da bere etxeko eginbeharrez. Berandu irtetzen da etxetik bere logela txukuntzeko, garai bateko amek egiten zuten bezala, edota ez omen da oheratzen lanak bukatu aurretik nahiz eta beranduegi amaitu, etabar.

Emakume hau kezkatuta agertzen zitzaidan , bere semearen ohitura “arraro” hauek arazo psikologiko baten ezaugarri izango ote zirelakoan.

Imagina dezaket hainbat guraso negarrez inbidiaren inbidiaz, lerro hauek irakurtzean. Zergatik nireak ez du arazo hori?, esango lukete aita-ama hauek.

Denori kezkatzen digu etxekoak. Nola bestela? Agian badaude ezeri garrantziarik ematen ez dioten tripa-zabalak ere, baina gehiengoa ez dut uste horrelakoa denik. Normalean gure seme-alaben aldaketei begira gaude gehienok, eta beraiekiko dugun buruhauste asko eta asko hortiz doaz.

Edozein “Psicología Ebolutibako” manualean agertzen zaigu “haurraren lehenego agina sei hilabetekin irtetzen dela”. Bai, baina jaikin badakigu gutxi goraberakoa dela egia hori, eta kasu askotan beranduago edo arinago irtetzen direla; hau da: tokatzen denean, jakina.

Honekin nora noa? Argi utzi nahi dut erlatibizatu egin behar direla gizakion garapeneko lorpenak. Nerabeekin ere berdin pasatzen da, zalantzrik gabe. Nahiz eta ohikoa ez den aipatutako ama honen semeak dituen ohitura “helduak”, ezin esan bada ohitura horiek normalak ez direnik, bale?

Ez ditzagun arazorik bilatu ez dauden tokian!!!

Hori bai, desberdina litzateke portaera bera lekuz kanpokoa balitz eta bere egiteko horiek ez egiteak sufrimendu nabaria sortuko balioke gazteari . Orduan kontsultatu beharko genuke profesional bat gu argi gintzan

Normala da kezkatzea seme-alaben kontuetaz, horregatik bada zalantzrik baduzue bila ezazue konfidantzazko ingurukide lagungarria bat. Berba egiteak eta bestearen ikuspuntua entzute hutsak ikara ezabatu edo murrizten digu askotan. Distantzia hartu beharra dago behar bezala baloratzeko kezka-iturria eta ondoren biderapen egoki bat asmatu.

Badakizue hemen guatuzuela 116111 an, gauza hauetaz gustura mintzatzeko.

Eta ez ahaztu seme-alabez gozatzeaz!!!

Denok gara erantzule!!!

Era askotako deiak jasoten ditugu 116111 zenbakian. Sarritan gurasoak izaten dira telefonearen beste aldean, seme-alabekin etxean dituzten arazoez galdezka, interbidea bilatu nahirik.

Arazo larrien berri eman digute behin baino gehiagotan. Agian, lehenagoko aitona-amonei zinesgaitzak egingo zaizkien tamainakoak; hots: mehatxu zitalak, txantaiak edo agresio fisiko ulertezinak.

Nola ulertu horretako gertaerak? Gure ustetan, etxean dirudi dagoela portaera horien muina,….zati handi batean, behintzat.

Ez da erraza aholkuak oparitzea. Nola adierazi aita edo ama bati, seme-edo alaba gaztearen portaera lotsagarria hura etxean sortua izan dela?. Nola irakatsi beraz kasu horietan, heziketa ahula medio, baloreetan eta erantzunkizunean ez direlako hezi eta hazi gaztetxoenak etxe horretan?

Gazteen portaera guratsu edo krudelen erantzuleak eurak baino ez dira. Baina portaera horien sorreran eta mantentzean zer ikusi handia dute gurasoek. Baina horrelakorik inork ez du nahi izaten entzun, errazago baita kanpoan jartzea erru guztia: ustezko masu-maistra baldarrak batetik, komeni ez zaizkien lagun itsusiak bestetik, edo eroak baino zoroago dauden psikologo afizionatuak, besteak beste. Aitzakiak anitzak; nola ba?

Gazteak nahi dutugu eskuratu, eta ez gara guri dagokiguna onartzeko gauza. Kontu xelebrea ezta?

Portaera bortitz horiek, etxean mamitutako utzikeriaren tamaina berekoak ez al dira?

Heziketa afektibo-sexuala

Heziketa afectivo-sexuala garrantzi handikoa da bai haurtzaroan, bai nerabezaroan. Sarritan gurasook ez dugu jakiten nola jokatu kontu hauetan gure seme-alabekin, eta hauek beren bidea topatzen dute, lagunekin batez ere.

Oraindik ohikoak dira honelako pentsaerak:
–   Gaur egun informazio guztia daukate eta…!!!
–   Zer kontatuko diegu bada, guk geuk baino gehiago baitakite.
–   Baina ume moko batzuk baino ez badira!!!
–   Nik esan diot nire semeari preserbatiboarena.

Honelako esaldiek nabari islatzen dute helduok ditugun zailtasunak arlo honetan. Arrazoiak anitzak izan daitezke, baina agian sakonena guk izan dugun heziketarekin du zerikusia. Oso gutxi esan digute etxean eta agian ez gara gai ikusten eredu horri buelta emateko.
Hemen doakizue sinismen okerrak sexualitate edota nerabeen informazioa sexualari buruz:

Bakarrik ikasten dute: Ez da egia. Gehienok bakarrik ikasi dugu, baina gehienetan gutxi eta txarto eta gure kalterako. Gaur egunean, lehen bezala, gazteek euren artean bilatzen dute informazioa.

Eskolan ikasten dute. Agian. Eskola eta ikastola askotan ez da garatzen behar bezala arlo hau. Dena dela, eskoletan egoki egingo balute, zergatik ez egin etxean ere?

Sexualitateari buruzko informazioak, sexu harremanak izatera bultzaten die gazteei. Ez da egia. Heziketa afektivo-sexualak erantzunkizuna garatzen du eta baita erabaki egokiak hartzeko gaitasuna ere.

Oraindik umeak baino ez dira. Hori ez dago hain argi. Heziketa sexuala umetatik hasi behar da, eta ez koskortzen direnerako utzi. Edade bakoitzak bere ezaugarriak ditu, eta aldiberean beharrizan desberdinak izaten dute.

Baina zailtasun guztiak ez datoz ikuspuntu nahasien eskutik. Badaude beste era bateko kontuak ere. Ikus ditzagun batzuk.

Nerabeen galderei erantzun egokiak emateko ikara izan. Uste dugu beraien galderei behar bezala erantzuteko gai ez garela izango. Baina asken finean, nerabeek hitz egitea eta horrekin batera gure iritziak beraiekin partekatzea behar izaten dute, gehien bat. Batez ere, emozioekin lotura duten gaiak izaten dira beraientzako abiapuntu.

Hizketaldia egoki burutzeko ezjakina . Hasi beharra dago, eta hoberena lasaitasunaz hartu eta aurreiritziak gainditzen saiatu.

Lotsa. Askok pentsatezen dute seme-alabek gurasoek duten harremanei buruzko galderak egingo dietela. Arlo pribatua ez dago zertan plazaratu beharrik, baina horrek ez du kentzen beraien harremanari buruzko aspektu orokorrak izendatzeko, beti helburu pedagogiko baten ikuspegitik.

Baduzu aportazioarik?

Pozik nago!!

Nire semea Parisen izan ostean gaur iritsi zaigu bueltan. Hainbat tokitan izan omen dira eta baita gustura gozatu ere. Naiz eta fratsesez praktikatzeari uko egin dion, lagunarteko konbibentzia praktikatu du, eta dirudienez emaitza dotoreekin.

Dutxa epel baten ostean gozo afaldu du. Begieek loaren beharrean zituela, egia aitortzeko errestazun osoz, inork galdetu barik bota du:
“Ez da batere erraza eroso egotea etengabe talde arauek ahusten dituen norbaitekin”

“Zazpi geunden gela handi batetan, eta denon artean saiatu ginen lehengo egunean gutxieneko elkarbizitzarako arauak bateratzen. Baina beti egon behar denez gauzak bere erara egin nahi dituena, ba…horixe. Tipoa aspergarria erabat, hau da: bere arropak eta zapatak toki guztietatik, mobila kargatzen bazenuen kentzen zizun, lasai asko, berena kargatzeko, etabar luze bat. Nola izan daiteke hain buru soila, eta inoren gainetik hain harro ibilitzeko gai?”

Beno, ez dago gaizki. Aurtenko urtean ikasita etorri den nerabe batekin noa oporretara. Egingo ditu bereak, baina nekez errepika lezake beste kide horrek egin dituenak. Asmo horrekin nago, behintzat!!

Beti esan dut eskarmentua dela maisurik onena, baina derrigorra baita ere, izandakoaren ostean norbaitekin partekatzeko aukera izatea, mintzatzerakoan errazago egin ohi dugu gure gertatutakoaren ondoren izan dugun ikasgaia.

Ongi izan beraz!!!

Ni ez naiz arrazista

Ama bat:”…Ni ez naiz arrazista. Niri berdin zait larruaren kolorea, baina kezkatuta nabil aspaldion nire 15 urteko alabarekin, zeren instituzio batetan bizi den musulmandar batekin baitabil….

…Nire alaba txerri okelari uko egiten ari zaio, bere neska-lagunekin jada ez da irtetzen, eta etxean ikaratan gaude aldaketa dezente ematen ari delako…
…Deitzen dizuet ea zerbaitetan lagundu ahal didazuen…”

Zeuk Esa: “…Eta nolatako laguntza behar duzu bada? “

Ab: “Ez dakit…Gustatuko litzaidake berarekin hitz egingo bazenute, eta ondoren instituzio horretako arduradunekin baira ere, ea mutiko horri esaten dioten bere portaera ez dela hoberena gure alabarentzako. Ez dakit, kontua da guk ez dugula nahi txarrik gure alabarentzako”

ZE: “Eta zuk hitz egin al duzu alabarekin?”

Ab: “Bai, baina horri buruz hitz egiten dugun bakoitzean haserretu eginten zaigu eta egoskor ipintzen da…”

ZE: “Eta ahalegindu zarete instituzio horretako arduradunekin hitz egiten?”

Ab: “Bai, eta Hezitzaileak esan zigun mutil zintzoa eta arduratsua dela. Baina guk esan diogu gure alabak izan dituen aldaketak kezkagarriak direla, eta bera muturtu egin zitzaigun eta ondoren ez zuen nahi izan mutilari buruzko informazioa gehiagorik eman. … “
ZE: “Ez da arraroa, ezta? Azken finean ematen du ikararen ondorioz zure portaera sakartu egin omen dela, zeren alabarekin ezin duzu lasai mintzatzu eta Hezitzailearekin ere muturtuta amaitu duzue. Hain urduri egoteko arrazoirik ba al duzu?”

AB: “Bai, badakit. Baina, ez daukagu argi… Zer egin dezakegu?

ZE: “Uste dut, une honetan mutil horrek aukera bat merezi duela. Nik ulertzen dizut duzun kezka, baina alabarekin hobe izando duzu jarrera samurragoa izan, agian orduan zabalago hitz egiteko aukera izan dezakezu eta….”

Ab: “Baina nola egiten da hori?”

ZE: “Errazagoa izango zaizu zure alabaren sentimenduak ulertzeko gauza bazara, zeren orduan mutil horrekin duen harremana ez duzu erabat ezezkor epaituko. ……

…zure kezka zein da, zure alabak mutil-laguna duela, edo mutil launaren jatorria?…….

…..berarengana hurbildu beherra duzu, bestela hurrengo batean ere arazo bera errepikatuko zaizu eta…

…pentsa ezazu zure 15 urteko neskatoak bere biziko bikotea izando balitz biziko duela harreman hau, eta ikusten badu erezeloak dituzula mutilaren azalaren koloreagatik edota bere jatorriagatik, tinkoago ipiniko da bere nahiaren defentsan…

Ab: “Beno, ahaleginduko gara zuk esaten diguzuna egiten, baina ez dakit…!!!

Paperak galtzen seme-alabekin!!!

…lanean egun txar bat izan ostean, etxeko atea ireki eta dena dago hankaz gora: txerri korta bat izando balitz bezala. Sartzen zara egongelan eta han dago zure semetxoa play stationarekin jotake. Ez du egin behar zuen lanik. Zeeeeer??? Ezpain ertzetik larri irten zaizun galdera horrek, hizketaldia ezik beroaldirako bidea irekitzen dizu. Kontrola galtzen ari zarela ohartuz, ez zara gauza eskuko frenoa tenkatzeko eta mingaina larriegi astintzean min egin diezaiokezu. Gehienetan eginaz eta esanaz beranduegi damutzen zara…

———————————————————–

Baina, umore trakets hau bilaka dezaket mintzaldi kontruktibo batean?

Hemen bide batzuk:

Kontziente izan zure haserrealdiaz eta ez ereakzionatu amorru biziz.
Lasaitasuna berreskuratu. Horretarako bidezkoa izan daiteke: egongelatik irten, itxaron begiak itxita, beste toki batera begiratu edo amarreraino kontatu berba egin aurretik.
Lasaitu zarenean, erabil itzazu gertaerak deskribatzen dituzten esaldiak, eta utzi alde batera deskalificazioak eta salaketak.
Orainean kokatu gertatutakoa, eta ez gehitu etiketa mingarririk (“penagarrtia zara…!, “alferra…”, “beti….”, “sekula ez duzu egiten…”. “horrela ez zoaz inora…”, etabar.
Modu txarrez hitz egin badiozu, barka eskatu eta erakutsi sentitzen duzula gertatutakoa.

Zihur izango dituzula beste modu batzuk kontrolik ez galtzeko, baina kontuan izan garrantzitsuena praktikan jartzea dela, papelean ez baitu ezertarako balio.

Sorte on!!!